Sterrenkunde.nl Sterrenkunde in Nederland
Sterrenkunde.nl wordt verzorgd door de JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde
Maan
Huidige maanfase

Andromedanevel


De Andromedanevel (M31)
De Andromedanevel (M31)

Als je op een heldere herfstnacht naar het sterrenbeeld Andromeda kijkt, kun je daar onder gunstige omstandigheden met het blote oog reeds een wazig vlekje zien. Dat is de beroemde Andromedanevel. Je moet dan natuurlijk geen last hebben van storend maan- of stadslicht. Het beste kun je bovendien een verrekijker gebruiken.

De Andromedanevel is reeds in de 10de eeuw beschreven door de Arabische sterrenkundige al-Soefi en in 1612, na de uitvinding van de kijker, opnieuw ontdekt door Simon Marius.

Pas sinds 1924 weten we dat de Andromedanevel ver buiten ons eigen Melkwegstelsel ligt. Dat werd ontdekt door de Amerikaanse sterrenkundige Edwin Hubble toen deze met de 2« meter telescoop van de Mount Wilson sterrenwacht in de nevel afzonderlijke cepheïden waarnam aan de hand waarvan hij de afstand kon bepalen.

De Andromedanevel is dus een sterrenstelsel zoals ons eigen Melkwegstelsel. Het heeft ook de vorm van ons eigen Melk wegstelsel maar is wat groter en heeft bovendien een wat grotere massa dan ons eigen melkwegstelsel. De afstand bedraagt 2,2 miljoen lichtjaar (dat is 675.000 parsec, want één parsec komt overeen met 3,26 lichtjaar). De middellijn bedraagt ongeveer 200.000 lichtjaar. De massa komt overeen met bijna 350 miljard zonsmassa's! De Andromedanevel is het verst verwijderde object dat we zonder kijker aan de hemel kunnen zien. Je moet wel bedenken dat als je naar de Andromedanevel kijkt, je 2,2 miljoen jaar in het verleden kijkt. Het licht heeft immers 2,2 miljoen jaar nodig om van de Andromedanevel naar je oog te komen. In feite zie je de Andromedanevel dus zoals ze er 2,2 miljoen jaar geleden uitzag.

De Andromedanevel maakt evenals ons eigen Melkwegstelsel deel uit van de Lokale Groep. Dat is een groep van zo'n dertig sterrenstelsels die allemaal erg dichtbij staan.

Astronomisch gezien tenminste. De Andromedanevel is het grootste lid van deze groep, gevolgd door ons eigen Melkwegstelsel. De Andromedanevel wordt ook wel aangeduid als M 31 of NGC 224. Dat betekent dat de nevel als nummer 31 voorkomt in de beroemde Messiercatalogus of als nummer 224 in de New General Catalogue.

In het centrum van de Andromedanevel bevindt zich een kleine rode kern. Die is vermoedelijk niet meer dan zo'n 20 licht jaar groot. Deze kern zendt sterke continue radiostraling uit. Mogelijk wordt deze radiostraling veroorzaakt door supernova -explosies. In 1885 vlamde in dit gebied een supernova op die bijna met het blote oog te zien was (S And) en maandenlang met kleine kijkers werd waargenomen.

De Andromedanevel bezit twee satellietsystemen: NGC 221 (M 32) en NGC 205 (M 110). Het soort sterren van NGC 205 is hetzelfde als dat in de bolvormige sterrenhopen in ons Melkwegstelsel. In de buitenste spiraalarmen van de Andromeda nevel komt de sterwolk NGC 206 voor. Deze bevat honderden bijzonder heldere sterren. Met een radiotelescoop in de 21 cm-straling van neutraal waterstof gezien, blijkt de Andromedanevel een ongeveer tweemaal zo grote diameter te hebben als in zichtbaar licht. Dat wijst erop dat net als bij ons Melkwegstelsel de Andromedanevel zich veel verder uitstrekt dan alleen de sterren.

Evenals ons eigen Melkwegstelsel is de Andromedanevel om geven door een schil van bolvormige sterrenhopen. Er zijn er reeds meer dan 300 gevonden.


Terug naar de woordenlijst

...
Partnersites
De Jongenenwerkgroep voor Sterrenkunde. Vereniging voor 8 t/m 20 jarige met sterrenkunde als hobby.
Sterrenkijker.nl geeft informatie over sterrenkijker, telescopen, verrekijkers, enz.
Informatie over alle sterrenbeelden.
Pagina over deepskyobjecten
Prachtige site over zonsverduisteringen
De Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. Al meer dan 100 jaar het centrum voor amateursterrenkunde.
Www.astronomie.nl. Verzorgd door de Nederlandse Onderzoeksschool voor Astronomie
Stichting UniVersum is een stichting ter promotie van de (amateur)sterrenkunde. Zij is o.a. uitgeefster van veel sterrenkundig materiaal
Zenit is het sterrenkundig tijdschrift voor de amateurastronoom
Veel sterrenkundige nieuwtjes vind je hier.
Veel sterrenkundige info.
Universiteit Utrecht, faculteit Natuur & Sterrenkunde Valid XHTML 1.0! Valid CSS!