Lichtjaar
Eén lichtjaar is de afstand die het licht in één jaar
aflegt. Je wilt zeker ook wel weten hoeveel kilometer
een lichtjaar is. Wel, het licht heeft een snelheid van
300.000 km/sec. In één seconde legt het licht dus
300.000 kilometer af. In één minuut dus 60 x 300.000 =
18 miljoen kilometer. In één uur 60 x 18 miljoen = 1080
miljoen kilometer. In één dag 24 x 1080 miljoen kilometer
= ongeveer 26.000 miljoen kilometer. Dat is 26 miljard
kilometer. Per jaar legt het licht 365 x 26 miljard =
9500 miljard kilometer af. Ofwel 9,5 biljoen kilometer.
Dat schrijven we zo: 9.500.000.000.000!
Als een raket zó hard zou gaan, zou hij in één jaar 250
miljoen keer om de aarde kunnen vliegen. Of 13 miljoen keer
heen en terug naar de maan. Of nog haast 1000 keer heen en
terug naar Pluto!
De dichtstbijzijnde ster,
Proxima Centauri, staat op een af
stand van 4,3 lichtjaar. Het licht heeft dus meer dan vier
jaar nodig om van die ster naar de aarde te komen!
De
Andromedanevel, een naaste buur van ons
melkwegstelsel,
staat op 2,2 miljoen lichtjaar afstand; het licht dat we van
dat stelsel ontvangen, vertrok dus 2,2 miljoen jaar geleden.
Sterrenkundigen werken vaak met een andere afstandsmaat. Dat
is de
parsec, vaak afgekort tot
pc. Eén parsec is gelijk aan
3,26 lichtjaar. Proxima Centauri staat dus op een afstand van
4,3 : 3,26 = 1,32 parsec en de Andromedanevel op 2,2 miljoen
gedeeld door 3,26 = 675.000 parsec. Het voordeel van de
parsec boven het lichtjaar is dat het een eenheid is waar
gemakkelijk voorvoegsels voor geplaatst kunnen worden. Zo
kennen we ook nog de
kiloparsec. Het voorvoegsel kilo betekent duizend. Eén kilometer is immers duizend meter. Zo
is één kiloparsec gelijk aan duizend parsec (dus aan 3260
lichtjaar). Tenslotte kennen we nog de
megaparsec. Het
voorvoegsel mega betekent miljoen. Eén megaparsec is dus
gelijk aan één miljoen parsec en komt overeen met 3.260.000
lichtjaar. Afstanden tot andere sterrenstelsels worden soms
in megaparsec opgegeven. Een kiloparsec wordt vaak afgekort
tot
kpc en een megaparsec tot
Mpc. Zoals eerder vermeld staat
de Andromedanevel op een afstand van 675.000 parsec. Dat is
675 kpc ofwel 0,675 Mpc.
Bij het trefwoord
parallax kun je lezen waar het woord parsec vandaan komt.