Hercules
Tussen de sterrenbeelden Lier en Noorderkroon kun je het
sterrenbeeld Hercules aan de hemel vinden. Het sterrenbeeld
is erg uitgestrekt en niet zo makkelijk aan de hemel te
herkennen.
Hercules was een halfgod: zijn vader was de oppergod van de
Romeinen Jupiter, zijn moeder een gewone vrouw. Toen de
vrouw van Jupiter, een godin (dus niet de moeder van Hercules),
zag, dat Jupiter een tijdje naar de aarde was geweest, en
daar met een vrouw getrouwd was, werd ze vreselijk kwaad, en
ze probeerde Hercules zoveel mogelijk tegen te werken.
Toen Hercules klein was, stuurde deze godin, Juno, twee
slangen op zijn wieg af, maar Hercules was toen al zó sterk,
dat hij de slangen helemaal fijn kneep. Hercules kwam in
dienst van de koning toen hij 21 jaar oud was. Juno zei
tegen de koning, dat hij Hercules twaalf zware opdrachten
moest geven. Als hij ze allemaal had volbracht, zou Juno
niet meer boos zijn. De eerste opdracht was het doden van
een leeuw, die door geen enkel wapen gewond kon worden.
Hercules wurgde hem met zijn blote handen. Als tweede taak
moest hij de vreselijke waterslang doden (de waterslang
staat ook aan de hemel). Deze slang had 9 koppen. Acht ervan
kon je afrukken, maar dan kwamen er wel twee voor in de
plaats, maar het negende was niet te doden.
Toen Hercules de slang aanviel, stuurde Juno bovendien nog
haar lievelingsdier, een kreeft (óók een sterrenbeeld).
Hercules trapte de kreeft dood, en sloeg één voor één de acht
sterfelijke koppen van de slang af, en schroeide de plaatsen
waar die hadden gezeten, dicht met een brandende boom. De
negende kop sloeg hij van de rest van het lichaam af en
begroef hem met een hele zware steen er boven op.
De derde opdracht was het vangen van een hert met een
gouden gewei, dat erg schuw was. Pas na een jaar kon Hercules
het te pakken krijgen. De vierde opdracht was het vangen van
het grootste everzwijn op aarde. In de vijfde opdracht moest
hij de stal van koning Augius schoonmaken. Het was daar zo'n
ontzettende troep, dat het Hercules pas lukte, toen hij twee
rivieren door de stallen heen liet stromen.
Er waren in een moeras een aantal vogels met ijzeren klauwen
en ijzeren snavels, die een heleboel schade veroorzaakten
bij de boeren. Door met enorme kleppers te klepperen, ver
joeg hij ze, en schoot de meeste met zijn pijl en boog dood.
De zevende opdracht was het bedwingen van een bijzonder
sterke en wilde stier. Hercules maakte er zelfs een gewillig
dier van, waarop je kon rijden. De achtste opdracht was het
temmen van wilde paarden, van een heel erg wrede en boos
aardige koning. De paarden aten alleen mensen. Toen Hercules
de koning aan de paarden gaf, en die opgegeten was, werden
de paarden heel erg mak.
Er woonde, heel ver weg, een volk van alleen vrouwen, die
heel dapper en vechtlustig waren. Zij heetten de Amazones.
De hoofdvrouw had een hele mooie, dure gordel. Hercules
moest die, als negende opdracht, veroveren. Hij kreeg hem
pas na een ontzettend gevecht te pakken.
Als tiende opdracht moest hij de mooiste koeien ter wereld
stelen bij een reus met drie hoofden, drie lichamen en zes
armen en benen. De reus woonde vlak bij Spanje. Hercules
ging er heen, en maakte de «zuilen van Hercules» (dat is
de Straat van Gibraltar). Hercules versloeg de reus, en
nam de runderen mee. De volgende opdracht was het bemachtigen
van een gouden appel, bewaakt door een honderdkoppige draak.
Door een list kreeg Hercules de appel en kon hij aan de
twaalfde en laatste opdracht beginnen. Hij moest de bewaker
van het dodenrijk Kerberos doden. Kerberos was de helhond,
met afschuwelijke muilen, waaruit giftig speeksel droop.
Elke kop had manen die bestonden uit slangen, en de staart
op zichzelf was een draak. In het sterrenbeeld heft Hercules
net z'n knuppel omhoog om de hond in zijn andere hand een
geweldige slag te geven. Hercules wint.
Omdat Hercules onsterfelijk is, is hij aan de hemel gezet
toen hij hier van de aarde wegging. Hercules is dezelfde man
als Herakles, alleen Herakles is Grieks.
In het sterrenbeeld Hercules bevinden zich twee
bolvormige
sterrenhopen: M 13 en M 92. Hiervan is M 13 de helderste.
Het is zelfs de helderste bolvormige sterrenhoop die we
vanuit Nederland kunnen zien. Met een verrekijker kun je
al duidelijk een bolvormige vlekje zien.
Hieronder vind je nog wat gegevens over
enkele sterren van dit sterrenbeeld. In de eerste kolom
vind je de Griekse letteraanduiding met daarachter de naam.
Vervolgens geven we de afstand in
lichtjaar, het
spectraaltype,
de
schijnbare magnitude en tenslotte de
absolute magnitude.
alfa Her Ras Algethi 540 lj gM5 3.0-4.0 -3,1--2,1
beta Her Rutilicus of Antilicus 125 lj gG8 2.81 -0,2
gamma Her 142 lj A6 3,79 0,6
delta Her 105 lj A3 3,16 0,6
De ster Ras Algethi is een
veranderlijke ster. De schijnbare
helderheid schommelt tussen magnitude 3,0 en 4,0. De kleine
letter g bij het spectraaltype geeft aan dat we met een
reuzenster te maken hebben (giant is het Engelse woord voor
reus).
De Latijnse naam van het sterrenbeeld Hercules is precies
hetzelfde als de Nederlandse naam. Bij gebruik van de tweede
naamval (genitief) wordt dit Herculis. Als we het hebben
over de ster delta (b) van het sterrenbeeld Hercules zeggen
we ë Herculis of we schrijven ë Her, want de officiële
afkorting van het sterrenbeeld Hercules is Her.
Bij het trefwoord
sterrenbeelden vind je een lijst van alle
88 sterrenbeelden die er zijn.