Ster van Barnard

Dit is één van de sterren die erg dichtbij staan. Op de sterren van het Alfa Centauri-stelsel na is de Ster van Barnard de dichtstbijzijnde ster. De afstand bedraagt slechts 5,9 lichtjaar. De ster staat in het sterrenbeeld Slangedrager. Omdat hij zo dichtbij staat denk je misschien dat de ster erg helder is. Maar dat is niet zo. Het is namelijk een kleine rode ster met een lage oppervlakte temperatuur. De schijnbare magnitude bedraagt 9,5. Zelfs voor een verrekijker is de Ster van Barnard te zwak.

De ster is genoemd naar de Amerikaanse sterrenkundige Edward E. Barnard (1857-1923). In 1916 ontdekte hij dat de ster een zeer grote eigenbeweging heeft. Sindsdien is er geen enkele ster met een grotere eigenbeweging ontdekt.

Jaarlijks verplaatst de Ster van Barnard zich aan de hemel over een afstand van 10,3 boogseconden. Dat betekent dat hij zich ten opzichte van de andere sterren in 348 jaar verplaatst over een afstand van één graad. Dat is twee maal de schijnbare middellijn van de Volle Maan. Vandaar dat de Ster van Barnard ook wel Pijlster wordt genoemd.

De Ster van Barnard komt naar ons toe met een snelheid van 108 kilometer per seconde. Over ongeveer 10.000 jaar zal de afstand nog slechts 3,8 lichtjaar bedragen. De helderheid zal dan toegenomen zijn tot magnitude 8,6. De eigenbeweging zal ruim 25 boogseconden per jaar bedragen.

Barnards ster beweegt niet langs een rechte lijn. Hij slingert een beetje. Na veel rekenwerk kon de Amerikaans/ Nederlandse sterrenkundige Peter van de Kamp (1901-1995) de slingeringen tussen 1940 en 1970 verklaren. Hij ging er van uit dat er twee grote planeten om de ster bewegen, on geveer net zo zwaar als Jupiter. Zelfs met de grootste kijkers kunnen we die planeten niet zien. Door de onder linge aantrekkingskracht van de drie hemellichamen ontstond de slingerende beweging van de ster. Misschien bewegen er om de ster nog wel meer planeten. Die zullen dan veel kleiner zijn.