Afdeling Leiden

Spreker: Wessel de Kooker
Onderwerp: Waarnemen – nog niet zo gemakkelijk.

Met een telescoop in de tuin of op een sterrenwacht kun je al aardig diep het heelal in kijken. We zien het oppervlakte van Jupiter, Mars en Saturnus. Venus gaat ook wel. Maar wil je verder kijken dan wordt het al een stuk ingewikkelder. Nu moeten we gaan werken met grotere telescopen, foto camera’s en belichtingstijden. De volgende stap zijn ruimte telescopen, radiotelescopen, nog gevoeligere camera’s. Maar als objecten die je wilt bekijken kleiner zijn en verder weg staan wordt het erg lastig. Kijk naar deze foto van Pluto. Ruimtevaartuig New Horizons moet langs pluto vliegen om eindelijk van van Pluto te kunnen zien.

Tijdens dit praatje gaan we het hebben over de vraag waarom het lastig is om foto’s te maken van objecten die ver weg staan. We worden letterlijk tegen gehouden door de natuurwetten. Toch zijn er verschillende trucjes die we kunnen uithalen om nog meer te zien. NASA is bezig met nieuwe missie om die trucjes toe te passen in de Next Gen ruimtetelescopen. De planeten aan het hoofd van de intro zijn geen echte foto’s maar foto’s waarvan een artiest denkt dat die planeten eruit zien. Zou het ons kunnen lukken om toch echte foto’s van planeten te kunnen maken.

Spreker: Friso Smit
Onderwerp: Terraforming Mars – Onze eerste Mars kolonie

Het is het jaar 2044. Je bent engineer van de ESA en je krijgt de volgende missie: Terraform Mars zodat mensen op de planeet kunnen wonen. Het is onze eerste mars basis op de planeet. Je zult er mensen naar toe moeten krijgen en mensen moeten op de planeet kunnen wonen. Wat ga je doen?

Een andere planeet koloniseren is nog niet zo makkelijk. Mars staat ver weg van de aarde. Je kan er niet zomaar even een raket naar toe sturen met wat spullen die je bent vergeten. Nee, dit moet je goed plannen. De raket, de basis, levensonderhoud van de astronauten.

Je krijgt hulp. Tijdens dit praatje gaat Friso met je onderzoeken wat er allemaal voor nodig is om mensen op Mars te krijgen. Welke technologie is er al we al en welke technologie moeten we nog uitvinden. Wat voor raket nemen we mee? Hoe bouwen we de basis op? Hoe zetten we een snelweg op tussen de aarde en mars?

Kom een avondje meedenken om van deze missie een succes te maken. Nog een paar jaar tot 2044.

Spreker: Casper Barendrecht
Onderwerp: Groot, Groots, tot in de oneindigheid

Er is altijd baas boven baas. Altijd iets groters en zeker in de sterrenkunde hebben we heel veel te maken met allemaal dingen. Grote sterren, royale gasnevels, enorme afstanden, immense zwaartekracht, omvangrijke superclusters gigantische hoeveelheden en een oneindig heelal. We strooien vaak met cijfers waar je ‘u’ tegen zegt. Afstanden en hoeveelheden waar je eigenlijk bijna geen voorstelling van kan maken. Nou….. laten we dan dan eens een keer takelen.

In het eerste deel van het praatje gaan Casper ons een voorstelling geven bij die grote hoeveelheden en getallen die we rondstrooien. Het tweede deel van het praatje gaan we het houden over dat begrip oneindig. We hebben het daarvoor al gehad over het grootste, maar wat als je nu doorgaat in oneindigheid. Wat is oneindigheid nu eigenlijk en wat bedoelen we daarmee in de sterrenkunde.

Hou je van veel, dan is dit praatje voor jouw.

Spreker: Ilva Noa
Onderwerp: Weer, klimaat en sterrenkijken

We hebben onze ex-voorzitter van de JWG zo vrij gevonden om bij ons een keer een leuk praatje te geven.

Zoals het wel eens gezien hebt, wil het in Nederland nog wel eens bewolkt zijn. Nu de herfst eraan komt, regent het ook wel meer dan van de zomer. Het weer heeft dus best wat invloed op het sterrenkijken. Verschillende soorten weer maken uit hoe goed jij kan waarnemen. Dat is meer dan alleen maar bewolk of onbewolkt. Hoe wordt waarnemen beïnvloed door het weer?

Kijken we naar onze allergrootste grondtelescopen zijn de invloeden van het weer nog veel belangrijker. Zeker op het moment dat we er een wilt gaan bouwen. Wetenschappers kijken bij het bouwen van de allergrootste telescopen ook naar klimaat. Nu en in de toekomst. Niet alleen de rol van de mens speelt daarin een rol. Ook de rest van ons zonnestelsel heeft gek genoeg een rol in klimaat verandering. Wat gaat klimaatverandering betekenen voor onze waarnemingen, en hoe en waar we onze meest sensitieve grond-telescopen bouwen?

Deze avond kijken we hoe klimaat verandering onze blik op de hemel verandert.

Spreker: Erik Seijmonsbergen
Onderwerp: De ontwikkeling van sterrenstelsels

Als je goed met een telescoop kijkt zie je enkele sterrenstelsels aan de hemel. In de Grote Beer vind je er een paar, bij het sterrenbeeld Leeuw, in het sterrenbeeld Andromeda. Maar pak je nu een grote ruimte telescoop, dan zul je er ineens honderden, zoniet duizenden ontdekken. Het hele heelal wemelt met zoveel sterrenstelsels die elk weer miljoenen tot miljarden sterren kan bevatten.

Een oplettend oog laat al gauw zien dat sterrenstelsel in verschillende vormen en mate voorkomen. Sterrenkundige bestuderen al deze stelsels om erachter te komen hoe sterrenstelsel zich ontwikkelen. Bestaat er zo iets als een ‘jong’ en ‘oud’ sterrenstelsel? En als dat zo is, hoe ontwikkelen ze dan om zo te worden zoals ze zijn geworden.

Erik gaat ons deze avond de diepte in nemen in de ontwikkeling van sterrenstelsels en alle vormen en maten laten zien. Wat gebeurt er als wat gebeurd er als ze hartstikke oud worden? Of ze met elkaar in botsing komen? En misschien wel belangrijker wat gebeurt er dan met ons?

Spreker: Nelleke Theijssen
Onderwerp: Stervorming

Twinkelend aan de hemel zien we duizenden sterren. Veel van deze konden de oude Grieken al zien. Zij hebben van veel van deze sterren een naam voorzien en een sterrenbeeld gegeven. Deze sterren kunnen we nu nog zien. Maar hoe ontstaan die sterren? Waar worden ze geboren en hoe ziet eigenlijk hun jeugd eruit?

Jonge sterren maken een duizelingwekkende tijd mee. Net zoals kinderen kennen ze verschillende groeifases. Sterren beginnen ook in de kinderkamers, groeien en gaan op een gegeven moment op zichzelf wonen. Maar wanneer zijn ze nu echt volwassen?

Nelleke is Masters in Sterrenkunde en heeft haar specialisatie gedaan in stervorming. Ze heeft de allernieuwste data van James Webb bestudeert en kan ons alles vertellen over hoe nieuwe sterren ontstaan.