de zon en alle sterren een baan beschrijven om het ONTBREKEND WOORD;
en bovendien dat het uiteindelijk door de zwaartekracht
Wat dóet die zwaartekracht nu precies? Hij maakt dat lle
voorwerpen elkaar aantrekken. In de natuurkunde praten we
niet over voorwerpen, maar over
lichamen. Gassen, vloeistoffen en alle vaste stoffen, inclusief jij zelf, noemen
we dus lichamen. Zo trekken twee lichamen op aarde elkaar
ook aan. Omdat echter zelfs de zwaarste voorwerpen ten
opzichte van de aarde een verwaarloosbaar klein gewicht
hebben, merken we daar niets van. Met speciale meet
instrumenten is dit effect echter wel degelijk te meten.
Overigens spreken we in de natuurkunde ook liever van
massa dan van gewicht. Een lichaam heeft massa ( =
hoeveelheid materie).
Op aarde heeft het door de aantrekkings
kracht gewicht. Midden in het heelal zou het gewichtloos
zijn door het ontbreken van aantrekkingskracht. De hoe
veelheid materie, dus de massa, zou natuurlijk hetzelfde
zijn gebleven.
Waar hangt die zwaartekracht nu van af?
In de eerste plaats
van de
massa's. Hoe groter de massa, hoe sterker de onderlinge
aantrekkingskracht. Zou de massa van de zon twee keer
groter worden, dan wordt de aantrekkingskracht van de zon
ook twee keer groter. Zou de massa van de zon drie keer zo
groot worden én de massa van de aarde vier keer zo groot, dan
wordt de onderlinge aantrekkingskracht 3 x 4 = 12 keer zo
groot.
Verder hangt de zwaartekracht af van de
afstand. Hoe verder
we van een hemellichaam vandaan komen, hoe minder we merken
van de aantrekkingskracht van dat lichaam.
De aantrekkingskracht wordt bovendien snel kleiner als de afstand groter
wordt. Wordt de afstand bijvoorbeeld drie keer groter, dan
wordt de aantrekkingskracht 3 x 3 = 9 keer kleiner. Wordt
de afstand tien keer kleiner, dan wordt de aantrekkings
kracht 10 x 10 = 100 keer groter!
Nu kunnen we bijvoorbeeld uitrekenen welke zwaartekracht
op aarde sterker gevoeld wordt, die van de zon of die van
de maan. Wat denk je dat de uitkomst zal zijn? Dat op aarde
de zwaartekracht van de zon sterker zal zijn dan die van de
maan, nietwaar? Anders zou de aarde niet om de zon, maar om
de maan draaien! We zullen zien:
De massa van de zon is 27 miljoen keer zo groot als de massa
van de maan. Hierdoor is de aantrekkingskracht van de zon
ook 27 miljoen keer zo groot als de aantrekkingskracht van
de maan. Maar de maan staat 390 keer dichterbij de aarde als
de zon. Hierdoor is de aantrekkingskracht van de maan niet
390 keer groter, maar 390 x 390 = 15.200 keer groter dan de
aantrekkingskracht van de zon. Dus door de grotere massa van
de zon is de aantrekkingskracht 27 miljoen keer groter, maar
door de grotere afstand weer 15.200 keer kleiner. Per saldo
betekent dat, dat de aantrekkingskracht van de zon 27.000.000
gedeeld door 15.200 = 179 keer zo groot is dan de aantrek
kingskracht van de maan.
Je kunt bijvoorbeeld ook zelf uitrekenen hoeveel je op de
maan zou wegen. De massa van de aarde is 81,3 keer zo groot
dan de massa van de maan. Hierdoor zou je op aarde 81,3 keer
zo veel wegen dan op de maan. Maar de maan is 3,67 keer
kleiner. Dat betekent dat de aantrekkingskracht op de maan
weer 3,67 x 3,67 = ongeveer 13,5 keer groter wordt. Per
saldo betekent dit dat de aantrekkingskracht op aarde 81,3
gedeeld door 13,5 = 6 keer groter is. Op aarde weeg je
daardoor dus ook 6 keer zoveel dan op de maan. Weeg je op
aarde 42 kilogram, dan zou je op de maan dus 42 : 6 = 7
kilogram wegen.
ONTBREKEND STUK
de planeten in ons zonnestelsel zou wegen. Hierbij zijn
we er weer van uit gegaan dat je op aarde 42 kg weegt.
