Overgang

Een overgang vindt plaats als een klein hemellichaam voor een veel groter hemellichaam langs trekt. Bijvoorbeeld als Mercurius of Venus zichtbaar wordt op de zonneschijf doordat de planeet tussen de aarde en de zon doorschuift. Of wanneer een Jupitermaantje voor de reuzenplaneet langs trekt. We kunnen dan de schaduwkegel van het maantje op Jupiter zien.

Bij een Mercuriusovergang kun je de kleine planeet als een donkere stip «op» het zonsoppervlak zien.

Je weet natuurlijk wel dat je nooit rechtstreeks door je kijker naar de zon mag kijken . Ook het gebruik van een filter is niet zo verstandig.

Door de warmte kan dit barsten. Het beste kun je het beeld van de zon op een scherm projecteren.

Bij een Mercuriusovergang is de verplaatsing van Mercurius over de zonneschijf goed te zien. Mercurius beweegt in 88 dagen éénmaal om de zon. Je zou daarom misschien verwachten dat er iedere drie maanden een Mercuriusovergang zou zijn.

Dat is echter niet waar. Meestal schuift de planeet iets boven of beneden de zon langs. Dan vindt er geen overgang plaats.

Hieronder vind je een overzichtje van alle Mercurius overgangen tussen 1900 en 2020. Zoals je ziet zijn het er 18. Mercuriusovergangen zijn dus niet zo heel erg zeldzaam.

12 nov 1907        14 nov 1953          6 nov 1993 

 6 nov 1914         6 mei 1957         15 nov 1999 

 8 mei 1924         7 nov 1960          7 mei 2003 

10 nov 1927         9 mei 1970          8 nov 2006 

11 mei 1937        10 nov 1973          9 mei 2016 

11 nov 1940        13 nov 1986         11 nov 2019 

Venusovergangen zijn veel zeldzamer. Zoals je kunt zien in het lijstje hieronder.

6 december 1882

8 juni 2004 

5/6 juni 2012 

11 december 2117 

8 december 2125 

11 juni 2247 

9 juni 2255 

12/13 december 2360 

10 december 2368 

Maximaal kunnen we vanaf de aarde per eeuw slechts twee Venusovergangen waarnemen.

Voor meer informatie over de venusovergang van 2004 zie: hier.