Apogeum
De maan beweegt niet in een cirkelvormige baan om de aarde.
Daardoor verandert de afstand tussen de aarde en de maan ge
durende een omloop. Het punt waar afstand tussen de aarde en
de maan het grootst is noemen we het
apogeum. De afstand tussen
de middelpunten van aarde en maan bedraagt dan 406.697 kilo
meter. Dat is aanmerkelijk meer dan de gemiddelde afstand
tussen aarde en maan. Die bedraagt namelijk 384.400 kilometer.
Apogeum is een samenvoeging van twee Griekse woorden: «apo»,
dat «vanaf», en «geos», dat «aarde» betekent.
Natuurlijk is er ook een punt waar de maan gedurende zijn
omloop om de aarde het dichtst bij de aarde staat. Dat punt
heet
perigeum. Als de maan in het perigeum staat (dus als de
afstand aarde - maan het kleinst is) staat de maan 356.410
kilometer van de aarde.
Het woord perigeum is afgeleid van de Griekse woorden «peri»
en «geos». Deze woorden betekenen «dichtbij» en «aarde».
Ook een satelliet kan in zijn apogeum of perigeum staan. In
het eerste geval bereikt die satelliet zijn grootste afstand
tot de aarde. In het tweede geval is de afstand tussen de
aarde en de satelliet het kleinst.
Planeten, planetoïden en kometen bewegen in banen om de zon.
Ook deze banen zijn geen zuivere cirkels. Vooral bij kometen
zijn de banen vaak erg langgerekt. Zo'n uitgerekte baan
noemen we een
ellips.
Je begrijpt dat hierdoor de afstand tussen zo'n hemellichaam
en de zon niet altijd hetzelfde is. Het punt in de baan waar
de afstand tot de zon het grootst is noemen we
aphelium. Zo
is er natuurlijk ook een punt waar de afstand tot de zon
juist het kleinst is. Dat punt noemen we
perihelium. Het
Griekse woord «helios» betekent «zon». Vandaar deze namen.
De
periheliumafstand van de aarde bedraagt ongeveer 147
miljoen kilometer. Dat is dus de kleinste afstand tussen de
aarde en de zon. De
apheliumafstand van de aarde is ongeveer
152 miljoen kilometer. Dit is de grootste afstand tussen de
aarde en de zon.
Tenslotte vind je op de volgende bladzijde een lijstje van
de periheliumstanden (kleinste afstanden), gemiddelde af
standen en apheliumafstanden (grootste afstanden) van de
planeten tot de zon. Alle afstanden zijn afgerond en gegeven
in miljoenen kilometers.
| | perihelium afstand | gemiddelde afstand | aphelium afstand |
Venus | 108 | 108 | 109 |
Aarde | 147 | 150 | 152 |
Mars | 206 | 228 | 250 |
Jupiter | 740 | 778 | 815 |
Saturnus | 1347 | 1427 | 1505 |
Uranus | 2734 | 2870 | 3000 |
Neptunus | 4454 | 4489 | 4531 |
Pluto | 4440 | 5908 | 7370 |
Merk op dat de planeet Pluto dus dichter bij de zon kan
staan dan Neptunus. Dat is nu ook het geval. Pas over enkele
jaren zal Pluto weer de verste planeet in het zonnestelsel
zijn.