Afplatting
De afwijking van de bolvorm van een hemellichaam. Dit is
een gevolg van de draaiing van het hemellichaam om zijn as.
De afplatting van de aarde bedraagt 1/298. Dat wil dus
zeggen dat de polaire
diameter van de aarde 1/298 kleiner
is dan de equatoriale diameter.
De equatoriale middellijn
bedraagt 12.756 kilometer. De polaire middellijn is dus
12.756 : 298 is bijna 43 km korter. De polaire diameter
van de aarde bedraagt dus 12.756 - 43 = 12.713 km.
Er is ook een niet zo moeilijke formule om de afplatting
uit te rekenen. Deze formule luidt:
afplatting |
= |
grootste middellijn - kleinste middellijn |
|
grootste middellijn |
In het voorbeeld van de aarde wordt de afplatting volgt:
De equatoriale middellijn van de aarde bedraagt 12.756 km en
de polaire middellijn 12.713 km. Als we deze waarden invullen
krijgen we:
12.756 - 12.713 |
|
12.756 |
= |
43 |
|
12.756 |
= |
0,0034 |
= |
1 |
|
298 |
Zoals gezegd is de afplatting een gevolg van de draaiing
van dat hemellichaam om zijn as. Maar ook de
dichtheid
speelt een grote rol. Hoe kleiner de dichtheid van een
hemellichaam, hoe groter de afplatting. Daarom heeft de
planeet Jupiter een afplatting van 1/16. Saturnus, de
planeet die zo'n kleine dichtheid heeft dat hij zelfs op
water zou blijven drijven, heeft zelfs een afplatting
van 1/10!
Hieronder geven we van alle planeten in het zonnestelsel
de equatoriale en polaire middellijn alsmede de waarde van
de afplatting en de afplatting in kilometers. Van de verre
planeet Pluto is de afplatting nog niet bekend.
Planeet | equatoriale middellijn in km | polaire middellijn in km | afplatting | afplatting (in km) |
Mercurius | 4.879,4 | 4.879,4 | 0 | 0 |
Venus | 12.102,8 | 12.102,6 | 0 | 0 |
Aarde | 12.756 | 12.713 | 1/298 | 43 |
Mars | 6.794 | 6.752 | 1/167 | 42 |
Jupiter | 142.984 | 133.699 | 1/15,4 | 9.285 |
Saturnus | 120.536 | 108.723 | 1/10,2 | 11.813 |
Uranus | 51.118 | 49.946 | 1/43,6 | 1.172 |
Neptunus | 49.528 | 48.583 | 1/58,5 | 945 |
Pluto | 2.320 | ? | ? | ? |